Spadki – podział majątku spadkowego

W przypadku, gdy spadek dziedziczy kilku spadkobierców powstaje między nimi wspólność majątku spadkowego. Wspólność ta może zostać zniesiona poprzez działu spadku. Działu spadku można dokonać na dwa sposoby: umowy zawartej pomiędzy wszystkimi spadkobiercami lub orzeczenia sądu.

Podział na mocy umowy

Umowny dział spadku może nastąpić tylko, gdy umowa zostanie zawarta przez wszystkich spadkobierców. Gdy ten warunek nie zostanie spełniony umowny dział spadku jest nieważny. Umowę taką można zawrzeć w dowolnej formie jednak gdy w masę spadkową wchodzi nieruchomość konieczna jest forma aktu notarialnego.

W umowie o dział spadku spadkobiercy nie mogą określić wielkości udziałów w spadku, które im przysługują w inny sposób od tego, który spadkodawca wskazał w testamencie lub, który wynika z ustawy. W przypadku naruszenia treści testamentu lub przepisów ustawy zawarta umowa będzie nieważna.

Podział na mocy orzeczenia sądu

Droga sądowa wszczynana jest na wniosek spadkobiercy, który musi zawierać żądanie działu spadku lub wskazany przedmiot działu jak również należy powołać się na postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. W wypadku, gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość, należy przedstawić dowody stwierdzające, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy.

W razie powstania sporu, spadkobiercy powinni zwrócić się do sądu o zabezpieczenie i utworzenie spisu rzeczy należących do masy spadkowej. Takiego spisu dokonuje komornik w obecności dwóch świadków. W sądzie spadkobiercy mogą zgłosić gotową propozycję podziału lub sąd sam dokonuje podziału spadku. Sąd dzieląc spadek wyrównuje różnice wartości działów spadku przez wypłaty pieniężne.

Autor: Barbara Bartkowiak

Spadki – dziedziczenie ustawowe

Wskazanie spadkobiercy następuje według przepisów kodeksu cywilnego, w sytuacji gdy spadkodawca nie sporządził testamentu.

Dziedziczenie ustawowe kształtuje się w następujący sposób:

W przypadku, gdy zmarły pozostawił potomstwo:

  • dzieci, a jeżeli nie dożyły otwarcia spadku – wnuki, prawnuki itd.,
  • małżonek;

w takiej sytuacji zstępni i małżonek dziedziczą w częściach równych, z tym jednak, że część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 spadku.

W przypadku, gdy zmarły nie pozostawił potomstwa:

  • małżonek,
  • rodzice,
  • rodzeństwo, a jeżeli któreś z nich nie dożyło otwarcia spadku – zstępni rodzeństwa (siostrzenica, bratanice, bratankowie, a następnie ich dzieci);

w takiej sytuacji udział małżonka wynosi 1/2 spadku, druga połowa przypada łącznie rodzicom i rodzeństwu.

W przypadku, gdy zmarły nie pozostawił nikogo z wymienionych wyżej – gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Polsce, a przy braku takiego – Skarb Państwa.