Kancelaria adwokacka Oliwia Skura, od 10 lat zajmuje się sprawami rozwodowymi.
Mecenas Oliwia Skura jest w stanie pomóc zarówno w prowadzeniu sprawy o rozwód z orzekaniem o winie, jak i bez orzekania o winie. Zapewniamy również wsparcie w zakresie alimentów, miejsca zamieszkania dzieci oraz podziału majątku małżonków.
Po pierwsze sąd orzeknie w postępowaniu rozwodowym alimenty na byłego małżonka tylko w sytuacji, gdy o to zawnioskujemy. Sąd nie orzeknie alimentów w sytuacji, gdy osoba o nie wnioskująca, jest wyłącznie winna za rozpad małżeństwa. Najbardziej oczywistym przypadkiem, kiedy uzyskamy alimenty, jest popadnięcie w niedostatek w wyniku rozwodu. Wtedy otrzymamy alimenty, które pozwolą nam zaspokoić podstawowe potrzeby życiowe. Innym przypadkiem, kiedy otrzymamy alimenty jest sytuacja, gdy druga strona jest wyłącznie winna rozpadowi małżeństwa, wtedy zapłaci alimenty w wysokości, która pozwoli małżonkowi, który nie ponosi winy za rozpad małżeństwa, żyć na takiej samej stopie życiowej jak przed rozwodem.
Obowiązek alimentacyjny między rozwiedzionymi małżonkami wygasa w razie zawarcia przez małżonka uprawnionego do alimentów nowego małżeństwa. W przypadku, gdy do płacenia alimentów zobowiązany jest były małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek płacenia wygasa z upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu. Sąd w wyjątkowych sytuacjach może ten okres przedłużyć. Jeśli natomiast został orzeczony obowiązek alimentacyjny, od małżonka wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa, to warto wskazać, że kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje ograniczeń czasowych obowiązku alimentacyjnego ciążącego na małżonku, który został uznany za winnego rozkładu pożycia, a konsekwentnie obowiązek ten może obciążać go nawet dożywotnio.
W sprawach spadkowych jednym z podstawowych sposobów dziedziczenia jest dziedziczenie ustawowe. Dziedziczenie ustawowe zachodzi wtedy gdy, spadkodawca nie pozostawił testamentu, testament jest nieważny, albo osoby powołane do dziedziczenia nie chcą przyjąć spadku po zmarłym.
Krąg spadkobierców ustawowych jest ściśle określony w przepisach i przestawia się następująco:
1.dzieci spadkodawcy dziedziczący razem z małżonkiem spadkodawcy;
2. małżonek spadkodawcy, rodzice, rodzeństwo i potomkowie rodzeństwa spadkodawcy;
3. dziadkowie spadkodawcy i potomkowie dziadków;
4. dzieci małżonka spadkodawcy (jeśli żadne z ich rodziców nie dożyło śmierci spadkodawcy);
5. gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Polsce.
Rozwód jest instytucją prawną skutkującą ustaniem małżeństwa, uregulowaną w przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 56 i następne). Orzeczenie rozwodu może nastąpić wyłącznie wyrokiem Sądu, który zapada w razie ustalenia, że doszło między małżonkami do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia i nie zachodzą negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu. Zupełny rozkład pożycia oznacza, że ustały więzi łączące małżonków, a mianowicie więź emocjonalna (istnienie uczucia), fizyczna (współżycie) i gospodarcza (prowadzenie wspólnie gospodarstwa domowego). Za trwały rozkład przyjmuje się natomiast taki, który trwa na tyle długo, że nie rokuje na powrót małżonków do pożycia.
Wnosząc pozew o rozwód, powód w pozwie powinien wskazać czy chce rozwodu bez orzekania o winie czy z orzeczeniem o winie. Jeżeli powód wniesie pozew bez orzekania o winie, to Sąd nie orzeknie o winie tylko wtedy, gdy oboje małżonkowie będą co do tej kwestii zgodni. Strona w postępowaniu sądowym może modyfikować swoje żądania w zakresie orzeczenia winy, aż do prawomocności wyroku.
W wyroku rozwodowym Sąd, co do winy, może rozstrzygnąć następująco:
Rozwód bez orzekania o winie
Rozwód bez orzekania o winie udzielany jest zazwyczaj bardzo szybko – na pierwszej lub drugiej rozprawie sądowej (o ile między małżonkami nie ma konfliktu w kwestii wysokości alimentów czy opieki nad dziećmi). Sąd nie prowadzi bowiem długotrwałego postępowania dowodowego w celu ustalenia winy za rozkład pożycia.
Rozwód bez orzekania o winie ma swoje konsekwencje w kwestii alimentów między rozwiedzionymi małżonkami. Obowiązek alimentacyjny wygasa w tym przypadku po upływie 5 lat od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Jedynie w wyjątkowych wypadkach obowiązek ten może być przedłużony przez Sąd.
Rozwód z ustaleniem, że żaden z małżonków nie ponosi winy
Rozwód z ustaleniem, że żaden z małżonków nie ponosi winy za rozpad pożycia małżeńskiego jest w praktyce sytuacją relatywnie rzadko spotykaną. Orzeczenie takie może zapaść, gdy przyczyną rozkładu pożycia małżeńskiego będą okoliczności obiektywne, czyli okoliczności o charakterze niezależnym od małżonków, które jednak doprowadziły do rozpadu pożycia małżeńskiego. Okoliczności na które małżonkowie nie mają wpływu to między innymi choroba psychiczna bądź bezpłodność.
Przy rozwodzie z ustaleniem, że żaden z małżonków nie ponosi winy, jak i w przypadku rozwodu bez orzekania o winie, alimentów żądać mogą małżonkowie wzajemnie, w sytuacji gdy znajdują się w niedostatku. Jednak obowiązek ten jest ograniczony do okresu 5 lat od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.
Rozwód z ustaleniem o wyłącznej winie jednego z małżonków
O winie małżonka może przesądzać w szczególności nadużywanie alkoholu jak i inne uzależnienia, przemoc, zdrada, porzucenie. Żądanie uznania współmałżonka winnym rozkładu pożycia wiąże się z koniecznością przedstawienia dowodów na tę okoliczność. Postępowanie sądowe w takiej sprawie zazwyczaj trwa dłużej niż w przypadku żądania rozwodu bez orzekania o winie, koniecznym jest bowiem przeprowadzenie szeregu dowodów ową winę potwierdzających.
Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód z wyłącznej winy jednego z małżonków niesie za sobą doniosłe skutki, w szczególności w sferze obowiązków alimentacyjnych. Jeżeli bowiem jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, Sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
Rozwód z orzeczeniem o winie obojga małżonków.
Rozwód z orzeczeniem o winie obojga małżonków wiąże się z uzasadnieniem, że każde z małżonków przyczyniło się do rozpadu pożycia małżeńskiego bez względu na stopień winy każdego z nich.
Przy rozwodzie z orzeczeniem o winie obydwojga małżonków, obydwoje byli małżonkowie mogą żądać wzajemnie od siebie alimentów. Możliwe jest to jednak tylko wtedy, gdy strona starająca się o alimenty znajduje się w niedostatku. Alimenty w takiej sytuacji mają służyć jedynie zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych, a nie wyrównaniu poziomu życia.
Autor: Barbara Bartkowiak
W przypadku, gdy spadek dziedziczy kilku spadkobierców powstaje między nimi wspólność majątku spadkowego. Wspólność ta może zostać zniesiona poprzez działu spadku. Działu spadku można dokonać na dwa sposoby: umowy zawartej pomiędzy wszystkimi spadkobiercami lub orzeczenia sądu.
Podział na mocy umowy
Umowny dział spadku może nastąpić tylko, gdy umowa zostanie zawarta przez wszystkich spadkobierców. Gdy ten warunek nie zostanie spełniony umowny dział spadku jest nieważny. Umowę taką można zawrzeć w dowolnej formie jednak gdy w masę spadkową wchodzi nieruchomość konieczna jest forma aktu notarialnego.
W umowie o dział spadku spadkobiercy nie mogą określić wielkości udziałów w spadku, które im przysługują w inny sposób od tego, który spadkodawca wskazał w testamencie lub, który wynika z ustawy. W przypadku naruszenia treści testamentu lub przepisów ustawy zawarta umowa będzie nieważna.
Podział na mocy orzeczenia sądu
Droga sądowa wszczynana jest na wniosek spadkobiercy, który musi zawierać żądanie działu spadku lub wskazany przedmiot działu jak również należy powołać się na postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. W wypadku, gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość, należy przedstawić dowody stwierdzające, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy.
W razie powstania sporu, spadkobiercy powinni zwrócić się do sądu o zabezpieczenie i utworzenie spisu rzeczy należących do masy spadkowej. Takiego spisu dokonuje komornik w obecności dwóch świadków. W sądzie spadkobiercy mogą zgłosić gotową propozycję podziału lub sąd sam dokonuje podziału spadku. Sąd dzieląc spadek wyrównuje różnice wartości działów spadku przez wypłaty pieniężne.
Autor: Barbara Bartkowiak
Powołanie do spadku wynika albo z ustawy albo z testamentu. W polskim prawie spadkowym pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym ma testament. Testament jest to rozporządzanie własnym majątkiem na wypadek śmierci, jest to jedyna czynność prawna, która wywołuje skutki po śmierci. Testament może sporządzić tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Testament należy sporządzić osobiście, nie można sporządzić testamentu przez przedstawiciela. Testament może obejmować rozporządzenie tylko jednego spadkodawcy czyli nie można sporządzać testamentów wspólnych. Kodeks Cywilny przewiduje określone formy sporządzenia testamentu.
W każdej chwili spadkodawca może odwołać cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia. Należy wtedy sporządzić nowy testament. W wypadku kiedy spadkodawca nie zaznaczył, że odwołuje „stary” testament, odwołaniu ulegają tylko te postanowienia, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu. Należy pamiętać, że wszystkie formy testamentu są równe czyli testament własnoręczny może odwoływać testament potwierdzony notarialnie.
Istnieją przypadki, że sporządzony testament jest nieważny. Dzieje się to gdy został sporządzony:
• w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenia woli,
• pod wpływem błędu uzasadnionego przypuszczeniem, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści,
• pod wpływem groźby.
Na powyższe przyczyny nieważności testamentu nie możemy się jednak powołać po upływie 3 lat od dnia, w którym, osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat 10 od otwarcia spadku.
Rozróżnia się kilka rodzajów testamentów:
1. Testamenty zwykłe
• testament własnoręczny
• testament notarialny
• testament allograficzny (sporządzony ustnie w obecności dwóch świadków wobec wójta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy, urzędnika stanu cywilnego). Oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia.
2. Testamenty szczególne
• testament ustny (gdy istnieje obawa rychłej śmierci),
• testament podróżny (sporządzony podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym),
• testament wojskowy (można sporządzić tylko w czasie mobilizacji lub wojny albo przebywania w niewoli).
Autor: Barbara Bartkowiak
Zapraszam do lektury artykułu na na e-prawnik.pl
Wskazanie spadkobiercy następuje według przepisów kodeksu cywilnego, w sytuacji gdy spadkodawca nie sporządził testamentu.
Dziedziczenie ustawowe kształtuje się w następujący sposób:
W przypadku, gdy zmarły pozostawił potomstwo:
w takiej sytuacji zstępni i małżonek dziedziczą w częściach równych, z tym jednak, że część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 spadku.
W przypadku, gdy zmarły nie pozostawił potomstwa:
w takiej sytuacji udział małżonka wynosi 1/2 spadku, druga połowa przypada łącznie rodzicom i rodzeństwu.
W przypadku, gdy zmarły nie pozostawił nikogo z wymienionych wyżej – gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Polsce, a przy braku takiego – Skarb Państwa.